یادگیری دوره نظام آراستگي محيط كار 5s را در اصفهان با ما بیاموزید

نظام آراستگي محيط كار 5s چیست و چه کاربردهایی دارد؟

نیروی انسانی زمانی که در محیط کاری آراسته مشغول به کار شود می تواند کار خود را به صورت کارامد و موثر انجام دهد. اگر شخصی به دلیل خستگی، محیط کار نامرتب خود را نظم ندهد و روز بعدی به آنجا مراجعه کند، همان خستگی به او باز می گردد. برای داشتن محیط کاری ایمن و آراسته مفهومی به نام نظام آراستگي محيط كار 5s به میان می آید. نظام آراستگي محيط كار 5s شامل اصولی برای هدف های متعدد و ایجاد نظم در محیط کار می باشد. این اصول برای صرفه جویی در هزینه ها، افزایش ایمنی و بهداشت، افزایش بهره وری، اقدام به حذف ولوازم غیرضروری و زاید می کند. نظام آراستگي محيط كار 5s با تاکید بر قرار دادن هر وسیله و لوازم در جای مناسب و اصلاح عادات پرسنل و استاندارد کردن روش های نگهداری از محیط کار موجب ارتقا سازمان می شود. با اتمام جنگ جهانی دوم، ژاپن در زمینه صنعت و اقتصاد دچار مشکل و بحران شد. برای به اوج رساندن این کشور، مهندسان با استفاده از دانش مهندسی روز دنیا و با مشاوره گرفتن از مشاورین برجسته آمریکا و اروپا و توسعه و سیستماتیک کردن آن ها، سیستم نظام آراستگي محيط كار 5s را ارائه کردند. این سیستم باعث می شود همیشه محیطی آراسته داشته باشیم. محیطی آراسته باعث افزایش بهره وری می شود. سیستم نظام آراستگي محيط كار 5s در همه جا قابلیت پیاده سازی و اجرا دارد. نظام آراستگي محيط كار 5s شامل 5 مرحله است. مرحله اول Seiri یا ساماندهی یا مرتب‌سازی، مرحله دوم Seiton یا نظم و ترتیب، مرحله سوم Seiso یا پاکیزه سازی، مرحله چهارم Seiketsu یا استانداردسازی و مرحله پنجم Shitsuke یا حفظ و نگهداری می باشد. این لغات واژگان ژاپنی می باشند. در آموزش نرم افزارهای صنایع و مدیریت، آموزش نظام آراستگي محيط كار 5s محبوب و پرطرفدار است. در ادامه پنج مرحله این سیستم را توضیح می دهیم.

اصول نظام آراستگي محيط كار 5s چیست؟

نظام آراستگي محيط كار 5s از پنج مرحله تشکیل شده که در ادامه هریک را به طور مختصر توضیح می دهیم.

ساماندهی :

ساماندهی به معنای جداکردن اقلام غیر ضروری از اقلام ضروری مورد نیاز و دور ریختن آن ها می باشد. اولین گام برای استفاده موثر از فضا و محیط، مرتب سازی و طبقه بندی اقلام و تفکیک اقلام ضروری از غیرضروری می باشد. اشیا غیرضروری که مانع از انجام کار می شوند را باید دور ریخت. به طور کلی در مرحله مرتب سازی بعضی از شیوه برچسب گذاری قرمز و بعضی از فرم های اقلام در گردش و اقلام از رده خارج استفاده می کنند. در همه این موارد تمامی ملزومات اداری که در نظم و انجام کار خللی ایجاد نمی کنند و برای انجام کار ضروری هستند نگهداشته شده و موارد غیرضروری که مانع از انجام کار شده و موجب بی نظمی و به هم ریختگی هستند و در حکم برگ های زائد می باشند دور ریخته می شوند.

نظم و ترتیب :

این مرحله به معنای مرتب کردن اقلام ضروری و مورد نیاز است به نحوی که به آسانی بتوان به آن ها دسترسی پیدا کرد. به عبارت دیگر تمام اقلام مورد استفاده که در مرحله اول باقی مانده را باید به طور منطقی در جای مناسب خودش قرار دهیم. به گونه ای که در کم ترین زمان ممکن و به آسانی به آن ها دسترسی داشته باشیم. نظم و ترتیب حاکم بر محیط کار از جستجوهای بیهوده جلوگیری کرده و سرعت دسترسی را افزایش می دهد. همه لوازم و اشیایی که به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند را در بایگانی و قفسه های دور از دسترس قرار داده و از فایل، قفسه و زونکن استفاده کنیم.

پاکیزه‌سازی :

این مرحله به معنای تمیز کردن کامل محیط کار می باشد به گونه ای که هیچ جایی کثیف نباشد. بعد از ساماندهی و برقراری نظم و ترتیب و از بین رفتن شلوغی ها نوبت به تمیز کردن محیط کار و به راه افتادن کارزار جارو کشیدن، گردگیری و دستمال کشیدن و دور ریختن زوائد می رسد. در مرحله پاکیزه سازی علاوه بر تمیز کردن اشیا از آلودگی ها، نگهداری از محیط کار نیز انجام می گیرد. نگهداری از تجهیزات و دور ریختن قطعات فرسوده نیز جزئی از پاکیزه سازی می باشد. این مرحله و تمیز بودن محیط کار باعث افزایش میزان رضایت نیروی انسانی و افزایش بهره وری می شود.

استانداردسازی :

استاندارسازی به معنای جلوگیری از بهم خوردن نظم و نظافت و حفظ و نگهداری آن می باشد. استاندارد کردن سه روش قبلی که اهمیت انجام آن متوجه مدیریت سازمان می باشد باعث از بین رفتن عادت های سنتی و قدیمی شده و روش ها و عادات جدید را جایگزین می کند. تاکید استانداردسازی به تکرار سه روش قبلی به صورت روزانه یا به صورت تهیه چک لیست و یا به صورت دستور کار، نمودار یا دستورالعمل می باشد. استانداردسازی محیط کار باعث افزایش سرعت و دقت و پیشرفت می شود.

حفظ و نگهداری :

حفظ و نگهداری و پایداری به معنای دادن آموزش های لازم برای افزایش توانایی افراد جهت انجام امور مربوطه می باشد. در این مرحله با آموزش های صحیح، عادات درست جایگزین عادات غلط شده و همه افراد سازمان درگیر اصول پنجگانه می شوند. این مرحله به تکرار و پایبندی به مراحل قبلی تاکید دارد. به طور کلی نظام آراستگي محيط كار 5s و پایبندی افراد به اصول پنجگانه آن باعث ایمنی محل کار، افزایش بهره وری می گردد، استرس کارکنان را کاسته و همه افراد برای تحقق اهداف سازمان به صورت کارامد انجام وظیفه می کنند.

اجرای نظام آراستگي محيط كار 5s چه مزایایی دارد؟

شرکت ها، سازمان ها، ادارات و کارخانجات تولیدی با اجرای نظام آراستگی 5s در محیط های کاری باعث افزایش روحیه نیروی انسانی، بهبود روابط و تعامل بین افراد، کاهش خستگی و اشتباهات در حین انجام کار می شوند. اجرای نظام آراستگی باعث ایمنی محیط کار و افزایش کیفیت و بهره وری و کاهش هزینه ها، کاهش خرابی تجهیزات می شود. همچنین رعایت این اصول پنجگانه در محیط کار با افزایش جذابیت موجود در محیط کار شده و از استعفای نیروی انسانی جلوگیری کرده و سطح تعلق سازمانی افراد را افزایش می دهد.

آنچه خواهید آموخت

سرفصل های دوره آموزش نظام آراستگی 5S به اختصار به شرح زیر می باشد :

• نظام آراستگي و سيستم هاي مديريت
• اهداف و دستاوردهاي نظام آراستگي
• آشنايي با مفاهيم و الزامات نظام آراستگي
• تشريح عناصر نظام آراستگي محيط كار
• ابزارهاي كاربردي 5S
• گامهاي استقرار نظام آراستگي محيط كار
• عوامل موفقيت نظام آراستگي محيط كار